Het is de tegenhanger van onrust, emotionele reactiviteit en overprikkeling. Ataraxia is de balans tussen voelen en loslaten, een staat van geestelijke vrijheid waarin je contact houdt met jezelf, ook wanneer het leven stormachtig is.
Het begrip ataraxia kreeg betekenis binnen meerdere filosofische stromingen in de 4e en 3e eeuw voor Christus. In het epicurisme was ataraxia de sleutel tot geluk: rust ontstaat wanneer angst en verlangen afnemen.
Het stoïcisme zag het als het gevolg van een deugdzaam leven waarin je je alleen richt op wat binnen je macht ligt. Bij de sceptici betekende het het loslaten van oordelen om zo innerlijke vrede te bereiken.
De letterlijke betekenis van ataraxia (ἀταραξία) komt uit het Oudgrieks en bestaat uit twee delen:
a- (ἀ): niet
tarassein (ταράσσειν): in verwarring brengen, onrust veroorzaken
De meest letterlijke vertaling is dan ook: niet uit balans gebracht worden, of: onverstoorde geest. In de praktijk wordt het vertaald met woorden als innerlijke rust, gelijkmoedigheid en kalmte van binnenuit.
Ataraxia heeft raakvlakken met begrippen als sophrosyne, de kunst van innerlijke harmonie en matiging, en met mindfulness, waarin je bewust aanwezig bent zonder oordeel. Ook het taoïstische wu wei sluit erbij aan: handelen zonder te forceren, in afstemming met de stroom van het leven.
Begin je dag beter met de Dagelijkse Gedachte. In je e-mail of in de app. Kijk op www.dagelijksegedachte.nl